حسین اسکندری ورزلی (استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، رشت)

لیلا خوش نویس مرادی (کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی)

سندی مومنی (محقق و نویسنده)

چکیده: خاما دومین رمان نویسنده است. رمانی که بر اساس زندگی شخصیتی به نام خلیل عبدویی) راوی رمان(، در شش فصل روایت می‌شود. خاما به کردنشینان ماکو می‌پردازد.
کردهایی که پس از ناکامی در قیام و مطالبه‌گری‌هایشان، از محل اصلی زندگی‌شان تبعید شده‌اند. کردهایی که اقلیتی آسیب‌پذیر هستند و سلطه حکومت، وضعیت جدیدی را با قدرت هر چه تمامتر بر آنها تحمیل می‌کند.رمان خاما، سه ویژگی برجسته دارد. زمان‌مندبودن، مکان‌مند بودن و مسئله کیفیت موضوع اصلی. این سه ویژگی، تصویر مشخصی از خاما به مخاطب می‌دهد. پایه‌های اساسی خاما به اعتقاد نگارنده، دو مفهوم تبعید و سکوت است. خاستگاه تبعید، خشونتی ساختاری است که آگاهانه با سلطه‌ی حکومت در جهت منافع دولت اعمال می‌شود و ریشه‌ی سکوت در حوزه‌ی کنش فردی و ساحت شخصیت‌پردازی راویِ رمان معنا پیدا می‌کند. همچنین رمان از منظر باورهای عامیانه و تصویرسازی‌ها و جایگاه زنان، محل بحث است.
کلید واژه: خاما؛ زمان‌مند بودن؛ مکان‌مند بودن؛ تبعید؛ خشونت؛ باورهای عامیانه؛ جایگاه زنان.

ششمین همایش متن‌ پژوهی ادبی/ آذر ماه 1397

معصومه زارع کهن (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی.دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج،ایران)

چکیده: نقد روانشناختی نقدی نو در میان نقدهای بینارشته‌ای محسوب می‌شود. در این نقد، منتقد می‌کوشد تا زوایای پنهانی، تعارض‌های رفتاری و نشانه‌های روانی موجود در شخصیت مورد نظر را در یک اثر ادبی کشف کند تا به وسیله‌ی آن متن برای تحلیل بهتر مهیاتر شود. نوشتار پیش‌رو به بررسی نقد روانکاوانه‌ی شخصیت «خلیل» در رمان «خاما» ‌نوشته‌ی «یوسف علیخانی» براساس نظریه‌ی «آدلر» پرداخته است.
«آدلر» بنیانگذار روان‌شناسی فردی است. وی اجتماعی را که فرد در آن زندگی می‌کند، در شکل‌گیری شخصیت موثر می‌داند و آن را امری جدا از وراثت بیان می‌کند
«خلیل» شخصیت اصلی رمان درگیر عقده‌ی حقارت در کودکی و نوجوانی است. با توجه به نظریه‌ی «آدلر» و مولفه‌های آن:‌ عقده‌ی حقارت، عقده‌ی برتری (جبران عقده‌ حقارت)، غایت‌نگری خیالی (هدف‌های خیالی)، ارتباط جمعی، سبک زندگی و علاقه‌ی اجتماعی در این شخصیت مورد بررسی قرار گرفته.
کلید واژه: نقد روان شناختی، نظریه‌ی آدلر، خاما، یوسف علیخانی

فرناز کافی

تنها خوانندگان نیستند که از نقد ادبی بهره می‌برند؛ بلکه آفرینندگان آثار ادبی نیز نیازمند راهنمایی‌های منتقدان هستند.
در این نوشتار ماندگارترین و بلندترین رمان ادبیات ایران از دوران مشروطیت تا اکنون، کلیدر، برای مقایسه با شایسته‌ترین و جدیدترین رمان ادبیات فارسی، خاما، انتخاب شده است و دلیل این انتخاب وجود نقاط مشترکی بین آن دو است.
با هم بخوانیم:

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان:
هدی عرب‌زاده ۱
مهرآسا رحمانی ۲

۱: استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولایت
۲: دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

چکیده:
مفهوم قربانی از محوری‌ترین مباحث رمان بیوه‌کشی است که به انسجام و توالی روایت، کمک شایانی می‌کند. اسطوره‌شناسان مختلفی به بررسی موضوع قربانی در فرهنگ اقوام مختلف پرداخته‌اند که از آن جمله می‌توان به میرچا الیاده اشاره کرد که قربانی‌کردن را برابر با فعل آفرینش و لازمة حیات می‌داند. وی معتقد است هیچ چیز بدون فدا شدن یا قربانی کردن، آفریده نمی‌شود. داستان ‌بیوه‌کشی را می‌توان نمونه‌ای معاصر از آیین قربانی به ‌شمار آورد که ...

http://jmmlq.azad.ac.ir/article_674415.html

http://jmmlq.azad.ac.ir/article_674415_f0baa5af115794dd62db8fbc98f6bd58.pdf