تحلیل رمان خاما: پیوند تبعید و خشونت

سندی مومنی (محقق و نویسنده)
pdf

چکیده: خاما دومین رمان نویسنده است. رمانی که بر اساس زندگی شخصیتی به نام خلیل عبدویی) راوی رمان(، در شش فصل روایت می‌شود. خاما به کردنشینان ماکو می‌پردازد.
کردهایی که پس از ناکامی در قیام و مطالبه‌گری‌هایشان، از محل اصلی زندگی‌شان تبعید شده‌اند. کردهایی که اقلیتی آسیب‌پذیر هستند و سلطه حکومت، وضعیت جدیدی را با قدرت هر چه تمامتر بر آنها تحمیل می‌کند.رمان خاما، سه ویژگی برجسته دارد. زمان‌مندبودن، مکان‌مند بودن و مسئله کیفیت موضوع اصلی. این سه ویژگی، تصویر مشخصی از خاما به مخاطب می‌دهد. پایه‌های اساسی خاما به اعتقاد نگارنده، دو مفهوم تبعید و سکوت است. خاستگاه تبعید، خشونتی ساختاری است که آگاهانه با سلطه‌ی حکومت در جهت منافع دولت اعمال می‌شود و ریشه‌ی سکوت در حوزه‌ی کنش فردی و ساحت شخصیت‌پردازی راویِ رمان معنا پیدا می‌کند. همچنین رمان از منظر باورهای عامیانه و تصویرسازی‌ها و جایگاه زنان، محل بحث است.
کلید واژه: خاما؛ زمان‌مند بودن؛ مکان‌مند بودن؛ تبعید؛ خشونت؛ باورهای عامیانه؛ جایگاه زنان.

ششمین همایش متن‌ پژوهی ادبی/ آذر ماه 1397